Medeni bir sözleşme olan nikâh, bir yönü ile de ibadet sayılır. Çünkü aileyi kuran bağ nikâhtır. Aileye ise dinimiz büyük önem vermiştir. Zira aile hem insanın huzur bulduğu bir ortam, hem soyun devamı için bir vesile, hem de zina gibi fert ve toplumu felakete götüren çeşitli kötülükleri önleyen bir kurumdur.
Evlenmek, Peygamberlerin de sünnetidir.
Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur:
النِّكَاحُ مِنْ سُنَّتِي فَمَنْ لَمْ يَعْمَلْ بِسُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي وَتَزَوَّجُوا فَإِنِّي مُكَاثِرٌ بِكُمُ الأُمَمَ
“Nikâh benim sünnetimdir. Benim sünnetimi uygulamayan benden değildir. Evleniniz, ben diğer ümmetlere karşı sizin çokluğunuzla kıvanç duyarım.” (İbn Mâce, “Nikâh”, 1)
A) Evlenmenin Hükmü
İnsanın meşru olmayan ilişkilerde bulunması ihtimali karşısında evlenmek vacib, yani zorunlu bir görevdir. Buna karşılık aile haklarına riayet edilemeyeceği ve haksızlık yapılacağı kanaati ağır basınca da mekruhtur. Bunların dışındaki durumlarda ise evlenmek sünnettir.
B) Nikâh ve Sahih Olmasının Şartları
Nikâh, icap ve kabul ile gerçekleşir. İcap, evlenecek olanlardan birinin, mesela erkeğin kadına, “seni eş olarak nikâhladım” demesi, kabul de, kadının buna cevap olarak, “Ben de eş olarak sana varmayı kabul ettim” sözüdür.
Nikâhın sahih olması için gerekli olan şartlar şunlardır:
Kadın, kendisiyle evlenmek haram olan kadınlardan olmamalıdır. Kendileriyle evlenmek haram olan kadınlar şunlardır:
1. Anne. Anne veya baba tarafından olan büyük anneler.
2. Kız, oğlun ve kızın çocukları yani torunlar.
3. Kız kardeş. Kız ve erkek kardeşin kızları.
4. Hala, yani babanın kız kardeşi.
5. Teyze, yani annenin kız kardeşi.
6. Eşin annesi, yani kaynana.
7. Üvey kız. Kendisiyle birleşilen eşin başka kocadan olan kızı.
8. Oğlun eşi, yani gelin.
9. Baldız. İki kız kardeşin biriyle evli olan, boşanmadan veya karısı ölmeden baldızı ile evlenemez. Evli olan kadın. Boşanmadan veya kocası ölmeden bir başkasıyla evlenemez.
10. Puta, ateşe, yıldıza tapanlar.
Ehl-i Kitap yani Hıristiyan ve Yahudilere gelince, bunların kadınları ile evlenmek caizdir. Ancak Müslüman kadınların, ister Yahudi, ister Hıristiyan olsun, Müslüman olmayanlarla evlenmeleri caiz değildir.
11. Süt anne.
12. Süt kız kardeş